donderdag 2 mei 2013

Introvert vs HSP


Introvert vs HSP

(Dit is een artikel uit één van de eZines van Coach Op Afstand)
HSP staat voor High Sensitive Person, ook wel hoogsensitief. Het is een persoonlijkheidskenmerk wat de laatste jaren steeds meer onder de aandacht komt. De term is ook pas sinds eind vorige eeuw in gebruik. HSP’s zijn mensen die gevoeliger zijn voor prikkels dan anderen. Ze vinden het lastig om in ruimtes met veel mensen en harde geluiden te zijn. HSP’s zijn heel gevoelig voor stemmingen en emoties. Ze kunnen zelf ook erg emotioneel worden.

Bij introversie gaat het in de eerste plaats over waar je energie van krijgt. Een extravert haalt energie uit zijn omgeving, een introvert haalt energie uit zijn innerlijke wereld. Een extravert gaat om op te laden dus graag de hort op, wil onder de mensen zijn. Een introvert trekt zich dan liever terug, wil graag even alleen zijn.

Ik geloof dat er wel zekere overlap is in introvert zijn en HSP zijn. Ze zijn beide gevoelig voor prikkels, maar deze gevoeligheid is bij introverten daadwerkelijk terug te zien in de werking van het zenuwstelsel. Bij introverten legt het bloed een langere en ingewikkelder weg af dan bij extraverten. Bovendien spelen bij deze verschillende bloedroutes ook andere neurotransmitters een rol. De extraverte route vraagt vooral om de neurotransmitter dopamine, de introverte route om acetylcholine. Extraverten hebben veel behoefte aan dopamine (dit krijgen ze via de aanmaak van adrenaline). Zij willen dus graag actief zijn om zo aan de behoefte van adrenaline te voldoen. Introverten zijn juist extra gevoelig voor dopamine en voelen zich overprikkeld als ze te veel binnen krijgen. Het is een vrij technisch verhaal wat ik hier niet tot in detail wil omschrijven. Je kunt hier meer over lezen in 'Introvert door het leven' van Marti Olsen Laney).

Gevoeligheid in het geval van HSP wordt breder getrokken. Er wordt gesproken over een rijke innerlijke belevingswereld, groot rechtsvaardigheidsgevoel, verbondenheid met de natuur en het bovennatuurlijke, soms wordt er verwezen naar het zesde zintuig. Het is mijns inziens een spiritueler begrip en er is ook minder wetenschappelijke onderbouwing. Als je meer over HSP wilt lezen, verwijs ik je naar de schrijver Elaine Aron.

Ongeveer 70% van de HSP’s is introvert, maar een aanzienlijk deel is dus extravert.

Vanuit Coach Op Afstand richt ik mij met name op de begrippen introvert vs extravert en minder op HSP. Al zal er soms natuurlijk overlap zijn. Voor beide geldt dat het belangrijk is om te leren in welke situaties je het meest gevoelig bent voor prikkels. Je kunt leren om jezelf voldoende af te schermen, op de juiste momenten de rust op te zoeken en geen energie te verspillen.

Alvast enkele tips om je energie op peil te houden:

  • Leer je eigen grenzen kennen en sta je zelf toe om 'nee' te zeggen als je bij je grens komt.
  • Slaap genoeg. Introverten hebben vaak meer slaap nodig.
  • Weet wat je positieve punten zijn en versterk deze (typische positieve eigenschappen van introverten: goed kunnen luisteren, empathisch vermogen, goed kunnen analyseren, etc.). 
Wil jij (anoniem) je ervaring vertellen over je introvert zijn? Of misschien ben je extravert en wil je vertellen over hoe je aankijkt tegen introverten? Of heb je ervaringen in het omgaan met een introverte collega? Klik hier om anoniem je reactie te geven.